W stanowisku Zarządu Miast Polskich poza wezwaniem do ogłoszenia stanu klęski żywiołowej znalazł się również apel do premiera, wojewodów i komisarzy wyborczych o zawieszenie prowadzonych procedur dotyczących wyborów przedterminowych i uzupełniających w jednostkach samorządu terytorialnego oraz referendów lokalnych jeszcze przed wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej. Jednocześnie ZMP wyraził uznanie dla komisarzy wyborczych w Szczecinie i Wałbrzychu, którzy odwołali lokalne referenda w Boguszowie-Gorcach i Dobrej a także dla kandydatów w wyborach uzupełniających w Stryszowie, którzy sami wykazali wysoką odpowiedzialność, solidarnie rezygnując z kandydowania, dzięki czemu wybory te nie odbyły się. Stanowisko Związku Miast Polskich w sprawie koniecznych rozwiązań w stanie epidemii w pełni poparł burmistrz Płońska Andrzej Pietrasik, który jest skarbnikiem ZMP. Przypomnijmy, wczoraj (30 marca) prezydent Ciechanowa Krzysztof Kosiński poinformował Państwową Komisję Wyborczą, że jako prezydent miasta nie przeprowadzi na terenie Ciechanowa procedury wyborów powszechnych prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyznaczonych na 10 maja br.
Stanowisko ZMP w pełnym brzmieniu publikujemy poniżej.
Stanowisko Zarządu Związku Miast Polskich w sprawie koniecznych rozwiązań w stanie epidemii
1. Zarząd Związku Miast Polskich z uwagą obserwuje wysiłki rządu RP, podejmowane w celu zminimalizowania zasięgu epidemii jak i zapewnienia niezbędnego wsparcia dla osób oraz podmiotów dotkniętych skutkami wprowadzonych ograniczeń. Część tych koniecznych działań oznacza w praktyce między innymi:
- zawieszenie funkcjonowania administracji publicznej w zakresie większości powierzonych jej obowiązków;
- zawieszenie normalnego funkcjonowania organów kolegialnych władz publicznych w państwie;
- zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej przez wiele sektorów gospodarki;
- znaczne ograniczenie dostępu do normalnych, wcześniej zaplanowanych świadczeń medycznych;
- zawieszenie praktycznie całej działalności kulturalnej;
- zawieszenie normalnego funkcjonowania edukacji i nauki;
- ograniczenie wolności zgromadzeń, w tym religijnych,
- zakaz organizowania imprez masowych;
- drastyczne ograniczenie swobody podróżowania, a nawet poruszania się;
- wprowadzenie obowiązkowej kwarantanny.
Zarząd jednoznacznie stwierdza, że opisana wyżej sytuacja obywateli naszego państwa w pełni wyczerpuje przesłanki, jakie wiążą się ze stanem nadzwyczajnym, który jest w polskim prawie opisany i uregulowany. Mówi o tym Konstytucja i wydana na jej podstawie ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (tj. Dz.U. 2017 poz. 1897). Ustawa wymienia dwie sytuacje upoważniające do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej: katastrofę naturalną oraz awarię techniczną. W art. 3 ust. 1 p. 2 ustawa wymienia wśród katastrof naturalnych „masowe występowanie chorób zakaźnych ludzi”. Powszechność i charakter wprowadzonych zakazów i nakazów, które pokrywają się z większością ograniczeń wymienionych w art.21 ust.1 ustawy o stanie klęski żywiołowej[1], oznacza faktyczne wprowadzenie stanu klęski żywiołowej bez jego ogłoszenia.
2. W tej sytuacji Zarząd wzywa rząd RP do prawnego usankcjonowania wprowadzonych rozwiązań poprzez ogłoszenie stanu klęski żywiołowej. Zarząd popiera przy tym wnioski wielu miast o wstrzymanie praktycznie niemożliwych do realizacji przygotowań do wyborów powszechnych, wyznaczonych na dzień 10 maja br.
3. Zarząd Związku apeluje do Premiera, wojewodów i komisarzy wyborczych o zawieszenie prowadzonych procedur dotyczących wyborów przedterminowych i uzupełniających w jednostkach samorządu terytorialnego oraz referendów lokalnych jeszcze przed wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej. Leży to w kompetencjach tych organów, zwłaszcza po uchwaleniu przez Sejm RP ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem CoViD-19 (Dz.U. 2020, poz. 374). Odpowiednim do skali zagrożenia poczuciem odpowiedzialności wykazali się komisarze wyborczy w Szczecinie i Wałbrzychu, odwołując lokalne referenda w Boguszowie-Gorcach i Dobrej. Komisarze oparli swoje postanowienia na opiniach powiatowych inspektorów sanitarno-epidemiologicznych, którzy ocenili, że zapewnienie wymaganych przez ww. ustawę standardów bezpieczeństwa nie jest możliwe. Wyrażamy też uznanie dla kandydatów w wyborach uzupełniających w Stryszowie, którzy sami wykazali wysoką odpowiedzialność, solidarnie rezygnując z kandydowania, dzięki czemu wybory te nie odbyły się.
Poznań, 25 marca 2020 r.
