W listopadzie ubiegłego roku Sejm RP przyjął projekt ustawy w sprawie Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który sankcjonuje ich centralizację dokonaną przez rządy PiS. Taka decyzja wzbudziła sprzeciw strony samorządowej - Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, w tym Związku Województw Rzeczpospolitej Polskiej, Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich i Związku Powiatów Polskich.
Zdaniem samorządowców w swojej decyzji strona rządowa nie wzięła pod uwagę licznych stanowisk i sprzeciwu strony samorządowej. Z kolei resort klimatu uzasadnia centralizację koniecznością koordynacji współpracy między NFOŚiGW a WFOŚiGW we wdrażaniu programu „Czyste Powietrze”, który został jednak wstrzymany. Poza tym udział w realizacji „Czystego Powietrza” to tylko jedno z wielu zadań wykonywanych przez wojewódzkie fundusze.
- Trudno nam, samorządowcom, zrozumieć obranie centralistycznego kierunku. Centralizacja stoi w sprzeczności z ideą samorządności, zasadą pomocniczości i zapowiadanym w programach wyborczych obecnej koalicji rządzącej, a także w exposé Pana Premiera „powrotem Polski samorządowej”. Ignoruje potwierdzoną empirycznie regułę, że samorządy lepiej znają potrzeby lokalnych społeczności i regionów niż rząd i jego agendy. Odejście od idei samorządności to również odwrót od demokratycznego państwa prawa – podkreśla marszałek Adam Struzik.
Marszałek Adam Struzik wyraził swój niepokój w związku z centralizacją WFOŚiGW w piśmie do premiera Donalda Tuska. Rok po zaprzysiężeniu obecnego rządu podsumował też nierozwiązane wciąż problemy samorządów. Dotyczą one m.in. niewspółmiernych środków na realizację zadań zleconych, niedofinansowania szpitali czy ciągle obowiązującej dwukadencyjności. Przypomniał też o deklaracji zwrócenia samorządom utraconych uprawnień, w tym właśnie wojewódzkich funduszy ochrony środowiska czy ośrodków doradztwa rolniczego.
- Być może jest to najlepszy czas na powołanie zespołu ds. reformy samorządowej, która pozwoli wypracować najlepsze rozwiązania w zakresie podziału kompetencji i sprawiedliwego pokrycia kosztów realizacji zadań. Nikt dotychczas nie kwestionował sukcesu rozwojowego Polski wynikającego z silnej pozycji samorządów w ustroju kraju. Dalsza centralizacja bez szerokiej dyskusji i pogłębionej analizy będzie najkrótszą drogą do utraty efektywności operacyjnej, ekonomicznej i społecznej. Wyhamowanie regionalnych i lokalnych wspólnot poprzez odebranie im możliwości decydowania o najważniejszych dla nich sprawach to marnotrawstwo najcenniejszego kapitału, jakim jest zaangażowanie tych wspólnot na rzecz dobra wspólnego - podsumowuje w piśmie marszałek Struzik.
