To już trzecia edycja prowadzonych przez samorząd województwa szkoleń dla kierowców w wieku 18-24 lata oraz powyżej 55. roku życia. Wprowadzono dodatkową kategorię wiekową, która pozwoli osobom na pograniczu grup wiekowych skorzystać z zajęć.
Dotychczas skorzystało z niego 3300 kierowców. Podpisywana teraz umowa pozwala prowadzić szkolenia przez trzy lata, dzięki czemu do końca 2026 roku przeszkolonych może być nawet 2400 osób z całego województwa (po 800 co roku).
Koszt całości to 4,2 mln zł, z czego 2,4 mln zł pochodzi z budżetu województwa, a 1,8 mln zł to środki przekazane przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej pochodzące z wydawanych zezwoleń na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych o zawartości alkoholu do 18 proc., tzw. środki korkowe.
Rekrutacją osób zajmują się Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego z całego Mazowsza – Warszawy, Ciechanowa, Ostrołęki, Płocka, Radomia i Siedlec. To do tych instytucji można zgłaszać się, żeby wziąć udział w szkoleniach.
W 2019 r. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej razem z urzędem marszałkowskim i Wojewódzkimi Ośrodkami Ruchu Drogowego z całego województwa rozpoczęło akcję skierowaną do kierowców powyżej 55. roku życia. Wówczas ze szkoleń skorzystało 920 kierowców. W późniejszych latach było 2400 kolejnych osób – tym razem już w dwóch grupach wiekowych.
– Do 91% wypadków dochodzi z winy kierujących. 86% zabitych jest skutkiem ich nieprawidłowych decyzji. W 61% wypadków powodowanych przez młodych kierowców z powodu niedostosowania prędkości do warunków ruchu giną ludzie. Te dane jednoznacznie pokazują potrzebę kształtowania umiejętności przewidywania skutków swoich zachowań. Brakuje wyobraźni ryzyka. Jednocześnie podstawowe szkolenia przewidziane dla uzyskujących prawa jazdy nie zapewniają często pożądanego poziomu kwalifikacji młodych kierowców. Jest potrzebna „druga faza szkolenia”, która pozwoli na uświadomienie kierującym następstw ich działań. Szkolenia nie tylko mogą uratować zdrowie i życie samym kierującym, ale także innym uczestnikom ruchu drogowego. W przypadku grup kierowców powyżej 55 roku życia mamy natomiast do czynienia z narastającym obniżaniem poziomu sprawności połączonym często z elementem rutyny i przekonania, iż wypadki dotyczą tylko młodych i niedoświadczonych kierowców. I dlatego celowa jest korekta dokonywana podczas szkoleń pozwalająca na realniejszą samoocenę własnych umiejętności i zachowań. Tylko świadomy własnych ograniczeń kierowca jest na drodze przewidywany i bezpieczny – zaznacza Tomasz Matuszewski, z Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Warszawie.
W trakcie szkolenia organizowanego na Torze Modlin uczestnicy biorą udział w zajęciach teoretycznych oraz praktycznych. Każde szkolenie obejmuje trzy godziny zajęć teoretycznych z psychologiem i trzy godziny jazdy na specjalistycznych torach.
W trakcie zajęć omawiana jest nie tylko specyfika ruchu drogowego w Polsce, ale też wpływ substancji psychoaktywnych i alkoholu na możliwości percepcyjne kierowców, a tym samym na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Zajęcia przewidują krótki trening uważności i kontrolowania procesów podejmowania decyzji.
Uczestnicy nauczą się analizować zjawiska związane z nadużywaniem napojów alkoholowych – piciem ryzykownym, piciem szkodliwym, mechanizmem i objawami uzależnienia.
Część praktyczna prowadzona jest z wykorzystaniem samochodów hybrydowych Renault Arkana, które na co dzień służą kursantom Szkoły Bezpiecznej Jazdy Renault. W trakcie tych zajęć kierowcy sprawdzają się m.in. w hamowaniu awaryjnym na nawierzchni o różnej przyczepności, w sytuacjach, w których trzeba ominąć nagle pojawiającą się przeszkodę, ale też w jeździe, która uświadamia wpływ rozmowy telefonicznej lub z pasażerem na koncentrację.
Jazdy uświadamiają też, jakie są zasady działania systemów wspomagających w samochodach. To również lekcja tego, jak ważna w bezpiecznym prowadzeniu samochodu jest pozycja kierowcy – zasady prawidłowego ustawiania fotela, lusterek oraz zapinania pasów bezpieczeństwa.
– Ocena skuteczności szkoleń, przeprowadzana wśród uczestników programu MCPS pokazuje, że te zajęcia skutecznie poprawiają świadomość zagadnienia, jakim jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Program szkoleń został opracowany tak, aby każdy jego uczestnik mógł doświadczyć trudnych sytuacji drogowych, symulowanych w bezpiecznym środowisku naszego ośrodka. Głównym celem zajęć jest umożliwienie uczestnikom oceny swoich możliwości jako kierowcy – między innymi takich, jak umiejętność prowadzenia pojazdu, ale przede wszystkim uświadomienie czyhających na drodze zagrożeń i podkreślenie tego, jak ważna jest umiejętność ich przewidywania i unikania. Wiedza ta zaprocentuje w przyszłości większym bezpieczeństwem na drogach. Zarówno kierowców, którzy ukończyli nasze szkolnie, jak i pozostałych uczestników ruchu – wskazuje Rafał Zięba, prezes Toru Modlin Sp. z o.o.
Problem wypadków drogowych nadal istnieje, ale w statystykach policyjnych widać ich nieznaczne spadki. W 2023 roku do policji zgłoszono 20 936 wypadków drogowych (w skali kraju) mających miejsce na drogach publicznych, w strefach zamieszkania lub strefach ruchu. W porównaniu z rokiem 2022, w którym odnotowano 21 322 wypadki, liczba ta spadła o 386 wypadków. W wyniku wypadków drogowych 1 893 osoby poniosły śmierć. W województwie mazowieckim w wyniku 1 741 wypadków, życie straciły 204 osoby.
Szczególną uwagę należy zwrócić na grupę tzw. młodych kierowców w wieku 18-24 lata, charakteryzującą się najwyższym wskaźnikiem liczby wypadków na 10 tys. populacji. W 2023 r. byli oni sprawcami 2 898 wypadków, zginęło w nich 275 osób, a 3 664 zostały ranne. Liczby są niższe od danych z 2022 roku o 161. Przyczyną 35,8 proc. wypadków, które spowodowali młodzi kierowcy było „niedostosowanie prędkości do warunków ruchu”. Jest to grupa osób, którą cechuje brak doświadczenia i umiejętności w kierowaniu pojazdami i jednocześnie duża skłonność do brawury i ryzyka.
Natomiast grupa kierowców w wieku 55 lat i więcej – mimo że doświadczona – to osoby z tendencją do przeceniania swoich możliwości. Niedoszacowanie ograniczeń własnego organizmu wiąże się ze spadkiem ogólnej kondycji, słabszą koncentracją, często opóźnioną reakcją wynikającą z przyjmowania leków.
