Radio Rekord onair
Radio Rekord 88,7 FM

Tam święta smakują inaczej

Charakterystyczne dla Bożego Narodzenia – oprócz choinki, kolęd i prezentów – są wyjątkowe smaki i aromaty przygotowanych na tę okazję potraw. O ile menu wigilijne we wszystkich polskich domach wygląda podobnie, o tyle w kolejne dni świąt można się otworzyć na nowe smaki i aromaty.

redakcja
2023-12-25 16:27
Zelten czy pudding?

Podczas wigilijnej wieczerzy jemy czerwony barszcz albo zupę grzybową, pierogi z grzybami i z kapustą, śledzie – przyrządzone na różne sposoby, smażone karpie i karpie w galarecie. Niektórzy przygotowują kutię; większość piecze makowce. A tradycyjne polskie potrawy bożonarodzeniowe? Dla wielu osób Boże Narodzenie nie może się obyć bez bigosu; świąteczne danie to także pasztet. A co trafia na świąteczny stół naszych sąsiadów?

Wigilia na Ukrainie

Ukraina jest jednym z niewielu państw na świecie, gdzie obchodzone są dwie Wigilie – pierwsza, katolicka,
24 grudnia i prawosławna, 6 stycznia. Niezależnie od daty ten szczególny dzień u naszych sąsiadów, nazywany jest
Swiatyj Weczir, Bahatyj Weczir, Bahata Kutia albo Wilija. Wigilię na Ukrainie świętuje się podobnie, jak u nas. Jest tradycja dzielenia się Prosforą (czyli święconą bułeczką z przaśnego chleba), która pełni rolę naszego opłatka. Również tradycja 12 wigilijnych dań jest praktykowana w większości domów. Wedle starych podań powinno
się również położyć po główce czosnku na każdym rogu stołu, aby odpędzić złe duchy, a do wieczerzy nie może zabraknąć chleba – symbolu pożywienia, czosnku – symbolu zdrowia, soli – znaku obfitości oraz miodu – wróżącego powodzenie. A tradycyjne, świąteczne potrawy to – jakżeby inaczej! – barszcz ukraiński, czyli z fasolą, ziemniakami i boczkiem oraz bliny pszenno-gryczane, drożdżowe.

Czeska Wigilia

Symbolem Bożego Narodzenia w Czechach jest karp wigilijny. Ale – zgodnie z czeską tradycją, nie musi trafić na stół;
po świętach może zostać wypuszczony na wolność! Tradycyjna wieczerza wigilijna składa się m.in. z zupy grzybowej
lub rybnej, smażonego karpia z ziemniakami, chałki wigilijnej z bakaliami i waniliowych rogalików. Na stół pod obrus nie kładzie się sianka, tylko pieniądze. A to po to, by nie zabrakło ich w nadchodzącym roku. Po uroczystej kolacji wigilijnej przychodzi czas na prezenty, które według czeskiej tradycji przynosi Mały Jezus.

Bożonarodzeniowy obiad po francusku – pieczony indyk z jadalnymi
kasztanami

Spośród przeróżnych świątecznych zwyczajów kuchni francuskiej, jedną z najbardziej rozpowszechnionych tradycji jest pieczony indyk z kasztanami. To typowe świąteczne danie, które przyjęło się nie tylko we Francji, ale także w francuskojęzycznej części Szwajcarii. Indyka przed pieczeniem marynujemy kilka godzin w ziołach, pieprzu i soli. Jeśli nie uda nam się kupić jadalnych kasztanów, możemy je zastąpić podprażonymi na patelni orzechami nerkowca, którymi posypujemy
upieczonego indyka tuż przed podaniem. Świąteczne danie rodem z Austrii – kaczka w pomarańczach Na południu Austrii – w Karyntii dużą popularnością w tym okresie cieszy się pieczona kaczka z aromatycznym sosem pomarańczowym. Danie to serwowane jest z souerkraut, czyli kiszoną kapustą. Niemiecka gęś z jabłkami Niemcy w Wigilię nie poszczą – na stole wigilijnym króluje sałatka ziemniaczana lub pieczone kiełbaski i kiszona kapusta. Bardziej wymyślne potrawy serwuje się w pierwszy dzień Bożego Narodzenia. Jako danie główne w niemieckich domach podaje się pieczoną gęś natartą solą, pieprzem i majerankiem, wypełnioną jabłkami, kasztanami i cebulą. Podawana jest z ziemniakami i czerwoną kapustą, a polana specjalnym sosem. Zamiast gęsi można też podać kaczkę, indyka lub dziczyznę. Z niemieckich bożonarodzeniowych słodkości najsłynniejsza jest strucla – Weihnachtsstollen. Wypełniona dużą ilością bakalii, wyglądem przypomina niemowlęcy becik. Na świątecznym stole znajdziemy też pierniczki – je się je tylko w okresie Bożego Narodzenia.

Zelten – świąteczne ciasto rodem z Tyrolu

Wielbicielom słodkości polecamy bakaliowe ciasto z regionu północnych Włoch i południowej Austrii. Jest nie tylko pyszne, ale i bardzo zdrowe. W jego skład wchodzą głównie jabłka, grubo pokrojone orzechy i suszone owoce. Jest w nim również niewielki dodatek mąki pszennej, którą z powodzeniem możemy zastąpić ulubioną mąką pełnoziarnistą czy bezglutenową.
Deser skandynawski – riskrem Norwegowie nie wyobrażają sobie Bożego Narodzenia bez waniliowego puddingu ryżowego – riskrem. Deser przygotowuje się ze specjalnego, bardzo kleistego ryżu nazywanego grøtris, ale można go zastąpić ryżem do risotto. Gotuje się go na wodzie i tłustym mleku, a potem dodaje śmietanę i cukier. Całość polewa się sosem, najczęściej w kolorze czerwonym – malinowym lub truskawkowym.

Christmas pudding od Anglików

Najsłynniejszym świątecznym deserem w Wielkiej Brytanii jest bez wątpienia Christmas pudding – ciężkie ciasto przyrządzane z suszonych owoców, łoju i niewielkiej ilości mąki. Tradycyjnie w przygotowywaniu puddingu uczestniczy każdy członek rodziny, który w trakcie mieszania składników może wypowiedzieć życzenie. To deser niebywale trwały – wiele rodzin jeden z przygotowanych puddingów przetrzymuje do Wielkanocy, a zdarzają się i tacy, którzy co roku w czasie świąt zjadają pudding
przygotowany rok wcześniej.

za Iwona Kaczmarska fot. ilustracyjne (pixabay)