Radio Rekord onair
Radio Rekord 88,7 FM

Zwyczaj kolędowania od domu do domu odchodzi w przeszłość

Na Mazowszu przed wojną, czas między Bożym Narodzeniem a Świętem Trzech Króli był okresem ożywionym przez wizyty kolędników, a nie tylko czasem odpoczynku. Ten zwyczaj, choć dziś rzadziej spotykany, stanowił ważny element świątecznej tradycji. Wsie tętniły życiem dzięki odwiedzającym domy młodym i starszym, którzy składali radosne życzenia.

redakcja
Wczoraj 16:00
Chodziłeś z gwiazdą? Byłeś kolędnikiem?
Kolędników nie tak łatwo spotkać w tych czasach na mazowieckiej wsi
Dzieci wiejskie, nawet te najmłodsze, wyruszały na kolędowanie z własnoręcznie robionymi gwiazdami. Z pomocą starszych budowały wieloramienne gwiazdy, ozdabiając je bibułą i kolorowymi ozdobami. Często umieszczano na nich wizerunki Świętej Rodziny, co dodawało im uroku. Gwiazdy te, osadzone na długich kijach, czasem posiadały mechanizmy obrotowe, a niektóre nawet skrywały wewnątrz migoczące świeczki, tworząc magiczną atmosferę.

Oprócz gwiazd, popularne były również szopki, prezentowane przez dzieci i dorosłych. Były one różnorodne – od prostych, kartonowych lub drewnianych, po bardziej złożone, ruchome konstrukcje, popularne zwłaszcza w bogatszych domach. Kolędnicy z ruchomymi szopkami odtwarzali scenę narodzenia Jezusa, poruszając figurkami, co stanowiło widowiskowy element kolędowania. Szopki wykonywano z różnych materiałów, takich jak karton czy drewno, a ich wnętrze często wypełniano sianem. Na każdej szopce umieszczano błyszczącą gwiazdę betlejemską.

Kolędnicy z ruchomymi szopkami, często pochodzący z okolicznych miasteczek i grający na instrumentach, byli szczególnie wyczekiwani w zamożnych domach, gdzie ich wizyta wiązała się z opłatą. Kolędowanie stanowiło nie tylko tradycję i źródło radości, ale także sposób na zarobek dla biedniejszych, a zebrane datki pomagały im przetrwać.

Podsumowując, kolędowanie z gwiazdami i szopkami było ważnym elementem dawnej kultury wiejskiej. Te barwne tradycje, łączące zabawę, religię i element zarobkowy, warto pielęgnować i przekazywać następnym pokoleniom.

fot. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu